كریاتنين يك ماده کیمیاوی دفعي است كه از
متابوليسم ماهیچه حاصل مي‌شود. در واقع، كریاتنين از كراتين كه منشاء عمده توليد
انرژي در عضله است، مشتق مي‌گردد.
روزانه تقريبا 2 درصد كراتين بدن به كریاتنين
تبديل مي‌شود و سپس با جريان خون به گرده مي‌رود. گرده ها اغلب كریاتنين را فيلتر
كرده و آن را با ادرار دفع مي‌كنند. از آنجايي كه توده ماهيچه‌ي بدن معمولا ثابت
است، ميزان دفع كریاتنين نيز در محدوده مشخصي قرار دارد.
چرا كنترل كریاتینين مهم است؟
گرده ها ميزان كریاتنين خون را در محدوده نرمال ثابت نگه
مي‌دارند، بنابراين ميزان دفعي كریاتنين شاخص خوبي براي ارزيابي عملكرد كليه‌هااست.
اگر گرده ها به هر دليلي دچار مشكل شوند، كریاتنين در خون بالا مي‌رود، چون گرده ها قادرنبوده‌اند
عمل پاكسازي را به درستي و كامل انجام دهند بنابراين در صورت افزايش كریاتنين
احتمال عارضه كليوي بايدمد نظر قرار گيردوبه همين دليل است كه در آزمايشات
استاندارد هميشه سطح آن در خون ارزيابي مي‌شود.
ميزان طبيعي كریاتنين در خون چقدر است؟
محدود طبيعي اين ماده درزن ها بين 1/1-5/0 و در
مردان 2/1-6/0 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر خون است. علت بيشتر بودن آن در مردان به علت
بيشتر بودن توده ماهيچه‌ي آنهاست. جوانان فعال يا افرادبالغ در ميانسالي ممكن است
كریاتنين بيشتري داشته باشند.
برعكس در افراد بزرگسال ميزان كریاتنين كمتر
است. افرادي كه دچار سوءتغذی، كاهش وزن شديد و بيماري طولاني مدت هستند، به علت
كاهش توده ماهیچه ی سطح كریاتنين آنها
كمتر از ميزان مورد انتظار است.
فردي كه داراي يك كليه است سطوح كریاتنين در
خون او ممكن است بين 9/1-8/1 باشد. اگر ميزان كریاتنين به بالاتر از 10 برسد،
نشانه آسيب شديد كليوي بوده و انجام دياليز براي اين‌گونه افراد ضروري است.
چه دلايلي باعث افزايش كریاتنين خون مي‌شوند؟
هر شرايطي كه عملكرد گرده را تحت تاثير قرار
دهد، احتمالا باعث بالا رفتن سطح كریاتنين مي‌شود، اما نكته مهم اين است كه تشخيص
دهيم اين عارضه مربوط به گذشته (مزمن) بوده يا اخيرا (حاد) رخ داده است؟
معمول‌ترين علت بيماري مزمن گرده درافراد بالغ،
فشارخون و ديابت است. البته بعضي دواها نيز منجربه افزايش كریاتنين مي‌شوند تركيب
داروهاي استاتيني كه براي كاهش كلسترول و ديلتيازم كه براي فشارخون به كار مي‌روند،
ممكن است سطح كریاتنين را افزايش دهد.
آيا افزايش كریاتنين خون علايم دارد؟
علايم اختلال عملكرد گرده به طور وسيعي متفاوت
و متنوع است. بعضي افراد ممكن است دچار اختلال عملكرد گرده و افزايش كریاتنين بدون
هيچ نشانه اي باشند. نشانه‌هاي
معمول بروزمشکل عبارتند از: احساس خشكي و كم‌آبي، خستگي، كوتاهي نفس، سرگيجه و… البته براي ارزيابي دقيق تر عملكرد كليه، بررسي نسبت كریاتنين به یوریای خون خيلي
مهم است و در تشخيص افتراقي انواع اختلالات كليوي كاربرد دارد.
نمونه مورد نياز براي ارزيابي كریاتنين:
نمونه خون گرفته شده از سياهرگ بازو يا نمونه
ادرار 24 ساعته.
در صورتي كه تست‌هاي یوریای خون و كریاتنين
غيرطبيعي ارزيابي شوند، از هر دو نمونه استفاده مي‌شود تا مراحل پيشرفت نارسايي
كليه و يا تاثيرتداوی با دوای تجويز شده ارزيابي شود.
سوالاتي كه معمولا در رابطه با كریاتنين مطرح
مي‌شود، عبارتند از:
آيا ورزش بر سطوح كریاتنين تاثير مي‌گذارد؟
به طور معمول، ورزش ملايم بر سطوح كریاتنين اثر
مي‌گذارد و وقتي شما مرتب ورزش مي‌كنيد و توده عضلاني شما شكل مي‌گيرد، حتما سطح
كریاتنين مقدار كمي افزايش مي‌يابد، اما هيچ موقع به سطح غيرعادي نمي‌رسد.
رژيم غذايي چه تاثيري بر روي كریاتنين مي‌گذارد؟
به طور كلي سطوح كریاتنين در رژيم نرمال ثابت
است، ولي ممكن است در افرادي كه رژيم پرگوشت و باپروتئين بالا مصرف مي‌كنند، حدود
10 الي 30 درصد بالاتر باشد.
كراتين چيست؟ آيا اگر مكمل كراتين مصرف كنم،
سطح كریاتنين خون من بالا مي‌رود؟
كراتين تركيبي است كه ابتدا در کبد ساخته شده و سپس به ماهيچه منتقل مي‌شود و
به عنوان منبع انرژي ماهيچه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در ابتدا در ماهيچه قسمتي
از كراتين همزمان به كریاتنين تبديل مي‌شود. ميزان هر دو (كراتين و كریاتنين)
بستگي به توده ماهیچه دارد، بنابراين در مردان ميزان آن بيشتر از زنان است. امروزه
كراتين به عنوان مكمل در بازار يافت مي‌شود كه اگر كسي آن را مصرف كند، ميزان كریاتنين
خون او نيز كمي افزايش مي‌يابد، بنابراين در صورت مصرف مكمل كراتين حتما مسأله را
با دوکتوردر ميان بگذاريد.
ارسال یک نظر