آشنایی با سندروم قلب شکسته (Takotsubo cardiomyopathy)
مرگ ناشی از دل شکستگی پدیده‌ای بیشتر از یک افسانه‌است، این مرض که نشانه‌هایی مشابه سکته قلبی دارد، در برخی موارد می‌تواند منجر به مرگ افراد شود.
براساس گزارش ساينس‌الرت، سندروم قلب شكسته حالتي است كه اولين بار درحدود 20 سال پيش توسط محققین جاپانی كشف شد و طي 10 سال گذشته در كشورهاي غربي مورد توجه بسيار قرار گرفته‌است. اين وضعيت كه تاكوتسوبو كارديوميوپاتي يا TTC نيز ناميده مي‌شود، به طور موقت بر توانايي قلب در پمپ كردن موثر خون اثر مي‌گذارد. زماني كه اين اتفاق رخ مي‌دهد، فرد نشانه‌هايي شبيه به نشانه‌هاي حمله قلبي را تجربه مي‌كند، نشانه‌هايي مانند درد قفسه سينه،تنگي نفس و در برخي موارد اين اختلال موجب مرگ افراد نيز مي‌شود.
اگرچه نشانه‌هاي سندروم قلب شكسته و حمله قلبي مشابه هم هستند، اما عوامل متفاوتي به بروز آنها دامن مي‌زنند. حمله قلبي در اثر مسدود شدن شريان‌های تامين‌كننده خون مورد نياز عضلات قلب قلب رخ مي‌دهد، اما میکانيزم دقيق سندروم قلب شكسته هنوز كاملا آشكار نشده‌است.
سندروم قلب شكسته با انقباضات غيرعادي بطن چپ، اصلي‌ترين مخزن پمپ كننده قلب، در ارتباط است؛ اما با انسداد شريان‌هاي ارتباطي ندارد. اين وضعيت در سطح بين‌المللي مورد مطالعه‌اي وسيع قرار گرفته‌است اما اين موضوع كه هورمون‌هاي استرس‌زا مانند آدرنالين تا حدي در بروز سندروم قلب شكسته نقش دارند در جوامع علمي به صورت گسترده‌اي پذيرفته شده‌است.
- عامل وقوع سندروم قلب شكسته چيست؟
بيشترين موارد گزارش شده ابتلا به اين سندروم دچار استرس‌هاي شديد جسمي و روحي شده‌اند. اين وضعيت اولين‌بار در زني تشخيص داده شد كه با رويداد عاطفي شديدي،مانند از دست دادن همسرش مواجه شده‌بود، از اين رو است كه اين وضعيت را با نام قلب شكسته مي‌شناسند.
عوامل استرس‌زاي مرتبط با اين وضعيت از تنوع بالايي برخورداراند، از رويداد‌هاي بي‌اهميت گرفته تا رويداد‌هاي شديد و متحول‌كننده. رايج‌ترين آنها مرگ همسر يا يكي از عزيزان، جدال‌هاي خانوادگي، رويداد‌هاي منفي در محل كار، امراض رواني،از دست دادن مال و اموال، از دست دادن حيوان خانگي، سالگرد مرگ يك فرد يا عوامل ناخوشايند اجتماعي يامحيطي مانند جنگ، زلزله يا سيل هستند.
نمونه‌هاي رايج‌ترين موارد گزارش‌شده از عوامل استرس‌زا شامل امراض حاد، سكته مغزي، صرع، استرس گرمايي، ابتلا به سرطان يا زايمان كردن هستند. به نظر مي‌آيد ليست ازن موارد بي‌انتها هستند و از ميان هزاران مورد گزارش شده، به نظر مي‌آيد تقريبا هر عاملي مي‌تواند نشانه‌هاي سندروم قلب شكسته را در افراد ايجاد كند. حتي گزارش شده كه اين وضعيت در عکس العمل عوامل بسيار شاد نيز رخ مي‌دهد.
- چه كساني مبتلا مي‌شوند؟
به نظر مي‌آيد اين وضعيت بيشتر بر زمان 65 تا 70 سال اثر مي‌گذارد با اين‌همه با بيشتر شناخته شدن اين مرض به نظر مي‌آيد موارد ابتلا در ديگر گروه‌هاي سني نيز افزايش پيدا مي‌كنند. هنوز مشخص نيست چرا زنان بيشتر از مردان در برابر اين سندروم آسيب‌پذيرند يا چرا برخي از افراد در شرايط استرس‌زا به اين وضعيت دچار مي‌شوند و گروهي ديگر در برابر آن مقاومند. شايد به اين دليل باشد كه گروهي از انسان‌ها در برابر استرس مقاومت رواني كمتري دارند. همچنين ممكن است بدن برخي از افراد در برابر ترشح ناگهاني حجم زيادي از هورمون استرس مقاوم نباشد.
- چطور تشخيص داده مي‌شود؟
تشخيص اين وضعيت معمولا زماني رخ مي‌دهد كه فردي با نشانه‌هاي حمله قلبي وارد شعبه عاحل يك شفاخانه مي‌شود و آنجيوگرافي روي او اجرا مي‌شود، عملياتي كه ميزان گرفتگي شريان‌هاي قلب را مي‌آزمايد. حين انجام آنجيوگرافي داکتران متوجه مي‌شوند كه انسداد اوعیه دليل بروز اين نشانه‌ها نبوده‌است، آنها به انقباضات غيرعادي بطن چپ قلب كه با سندروم قلب شكسته در ارتباط است پي مي‌برند.
درحدود دودرصد از افرادي كه نشانه‌هاي حمله قلبي را دارند و تحت آنجيو قرار مي‌گيرند به سندروم قلب شكسته مبتلا هستند. با اين‌همه هيچ ترديدي وجود ندارد كه اين وضعيت هنوز ناشناخته‌است.
چندين دليل بر ناشناخته بودن اين سندروم وجود دارد. اول اينكه در زمان اولين تشخيص سندروم قبل شكسته در جاپان، غربي‌ها نسبت به اين حالت كه پديده‌اي نادر و كمياب به شمار مي‌رفت كمترين علاقه‌اي نشان ندادند. همچنين استرس در الگوي ابتلا به امراض قلبي وعایوی كه در آن عواملي مانند فشار خون، كلسترول، سن و وزن را مي‌توان براي مديريت خطر و تداوی با دقت اندازه‌گيري كرد،جايگاه قابل قبولي ندارد. از سويي ديگر درك ناقص انسان از سندروم قلب شكسته توانايي او را در تشخيص تمامي شرايطي كه ممكن است نشانه‌هاي اين سندروم ظهور كنند را محدود ساخته‌است.
اين وضعيت مي‌تواند منجر به مرگ شود، اما مرگ ناشي از TTC پديده‌اي بسيار نادر است كه معمولا به واسطه همزماني با مرض درحال تداوی ديگري رخ مي‌دهد. خبر خوب اين است كه بيشتر مبتلايان به سندروم قلب شكسته طي چند هفته صحت كامل خود را باز مي‌يابند، با اين‌همه ممكن است اين وضعيت در برخي از افراد حالتي تكرار شونده باشد.
- تداوی
درمان سندروم قلب شكسته در مراحل اوليه شبيه به تداوی حملات قلبي است، اما پس از تشخيص درست سندروم، در نوع تداوی تغييراتي ايجاد خواهد‌شد. دواهايي كه به آنزيم مبدل آنژيوتانسين يا ACE شهرت دارند،مهاركننده‌ها كه فشار را از اوعیه برمي‌دارند، و مسدود‌كننده‌هاي بتا كه ريتم قلب را كنترول كرده و فشار خون را كاهش مي‌دهند، دواهايي هستند كه معمولا از آنها براي كاهش فشار روي قلب استفاده مي‌شود. با اين همه درحال حاضر مشخص نيست چه دواهايي براي تداوی سندروم قلب شكسته كارايي بيشتري دارند يا براي چه مدتي مي‌توان از اين دواها استفاده كرد.
شواهد زيادي مبني بر اين وجود دارد كه احساسات منفي از قبيل استرس، افسردگي، خشم، خستگي، درد، ترس و اضطراب با افزايش خطر بروز نشانه‌هاي امراض قلبي در ارتباطند.
اين سندروم نمونه‌اي ديگر از عوارض مخرب استرس بر صحت انسان است. با افزايش آگاهي نسبت به اين وضعيت و همزمان افزايش شدت استرس‌هاي روزانه در جوامع مختلفّ، بايد انتظار داشت تا موارد بيشتري از ابتلا به اين سندروم را در آينده شاهد باشيم.
ارسال یک نظر