سل یا TB یک انتان باکتریایی است که از طریق گره‌های لنفاوی و جریان خون می‌تواند به هر اندامی در بدن سرایت کند، اما در اغلب موارد در ریه‌‌ها یافت می‌شود.
اغلب افرادی که در معرض انتان سل قرار می‌گیرند هرگز دچار علائمی نمی‌شوند، زیرا باکتریا می‌تواند به شکل غیرفعال می‌تواند در بدن زندگی کند. اما اگر دستگاه معافیت ضعیف شود، برای مثال در افراد مبتلا به HIV یا سالمندان
، باکتریا سل ممکن است فعال شود. باکتریا سل در شکل فعالش باعث مرگ انساج اندام‌هایی می‌شود که به آنها سرایت کرده است. مرض سل فعال در صورت عدم تداوی می‌تواند کشنده باشد.
، باکتریا سل ممکن است فعال شود. باکتریا سل در شکل فعالش باعث مرگ انساج اندام‌هایی می‌شود که به آنها سرایت کرده است. مرض سل فعال در صورت عدم تداوی می‌تواند کشنده باشد.
از آنجایی که باکتریا سل از طریق هوا منتقل می‌شود، این مرض می‌تواند ساری باشد. محتمل‌ترین شیوه سرایت انتان تماس روزمره با فردی است که سل دارد، برای مثال کار کردن یا زندکی کردن در نزدیکی فردی که مرض فعال دارد. اما حتی در این صورت از آنجایی که انتان با باکتریا پنهان باقی می‌ماند (شکل غیرفعال)، فقط شمار اندکی از افرادی که با کتریا سل به آنها سرایت کرده است، دچار مرض فعال خواهند شد. بقیه افراد "انتان پنهان سل" خواهند داشت- سعنی هیچ نشانه‌ای از انتان نشان نخواهند داد و نمی‌توانند مرض به دیگران منتقل کنند، مگر اینکه مرض آنها فعال شود.
از آنجایی که انتانات پنهان ممکن است نهایتا فعال شوند، حتی افراد بدون علایم هم باید تحت تداوی قرار گیرند. تداوی دوایی باعث می‌شود انتان پنهانی پیش از فعال شدن ریشه‌کن شود.
سل زمانی مرض رایجی بود. این مرض به کمک آنتی‌بیوتیک‌هایی که در دهه 1950 ساخته شد، تقریبا ریشه کن شده بود، اما بعدها مرض به اشکالی جدید و قوی دوباره ظهور یافت- سل مقاوم به چند دوا و سل با مقاومت فراگیر. این اشکال خطرناک و جدید این مرض - به برخی از رایج‌ترین دوا مورد استفاده مقاوم هستند- باعث بحران صحی عمومی در بسیاری از شهرهای بزرگ در سراسر جهان شده‌اند.
سل در شکل فعال خود ممکن است با علائم سرفه، کاهش وزن غیرقابل‌توضیح،بی جالی، تب، تعریق شبانه، لرز و کاهش اشتها بروز کند.
در شکل معمول ریوی مرض علائم می‌تواند به صورت سرفه‌ای که سه هفته یا بیشتر ادامه دارد، سرفه خونی یا خلط دار، درد قفسه سینه یا درد هنگام تنفس یا سرفه کردن باشد.
در شکل معمول ریوی مرض علائم می‌تواند به صورت سرفه‌ای که سه هفته یا بیشتر ادامه دارد، سرفه خونی یا خلط دار، درد قفسه سینه یا درد هنگام تنفس یا سرفه کردن باشد.
سل همچنین ممکن است کلیه‌ها، ستون فقرات یا مغز را گرفتار کند. سل بسته به اینکه چه اندامی را گرفتار کرده باشد، ممکن است علائم مربوط به آن اندام را ایجاد کند، برای مثال سل ستون فقرات به صورت کمر درد، و سل کلیوی به صورت ظهور خون در ادرار ممکن است بروز کند.
گرچه هر فردی ممکن است مبتلا به سل شود، برخی از عوامل افراد را بیشتر در معرض دچار شدن به سل قرار می‌دهند:
1- ضعف دستگاه معافیتی که ممکن است به علت ایدز، دیابت، عدم کفایه کلیوی، برخی از سرطان‌ها، تداوی سرطان مانند شیموتراپی، دواهای مهارکننده معافیتی ضد رد پیوند، برخی از دواهای مورد استفاده برای تداوی آرتریت روماتوئید، مرض کرون، و پسوریازیس، سوءتغذیه، سنین خیلی پایین یا خیلی بالا.
2- زندگی یا مسافرت به کشورهایی که میزان شیوع سل در آنها بالا است، شامل آفریقای زیرصحرا، چین، مکزیکو، جزایر جنوب شرق آسیا و میکرونزی، بخش‌هایی از اتحاد شوروی سابق،
3- فقر،سوءمصرف مواد و سگرت کشیدن.
4- کار یا زندگی در محل‌هایی که افراد مبتلا به سل در آن وجود دارند، برای مثال افرادی که در حوزه مراقبت‌های صحی کار می‌کنند، سکونت یا کار در آسایشگاه‌ها، زندان‌ها، مراکز اسکان مهاجران، زندگی در اردوگاه‌های آوارگان یا پناهگاه‌ها
4- کار یا زندگی در محل‌هایی که افراد مبتلا به سل در آن وجود دارند، برای مثال افرادی که در حوزه مراقبت‌های صحی کار می‌کنند، سکونت یا کار در آسایشگاه‌ها، زندان‌ها، مراکز اسکان مهاجران، زندگی در اردوگاه‌های آوارگان یا پناهگاه‌ها
تشخیص سل ممکن است با آزمایش جلدی توبرکولین، آزمایش خون، آزمایش خلط و رادیوگرافی از جمله عکس قفسه سینه انجام شود.
تداوی: سل با دواهای آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود؛ شایع‌ترین داروهای ضد شامل ایزونیازید، ریفامپین، اتامبوتول و پیرازین‌آمید هستند. در موارد مقاوم به دوا ممکن است چندین دوا همراه یکدیگر برای مریض تجویز شود. نکته مهم به پایان رساندن دوره تداوی با آنتی‌بیوتیک است که ممکن است چند ماه به طول انجامد.
به پایان نرساندن دوره تداوی ممکن است باعث مقاوم شدن باکتریا سل به دواها شود.
به پایان نرساندن دوره تداوی ممکن است باعث مقاوم شدن باکتریا سل به دواها شود.
برای کمک به افراد مریض گاهی تداوی با برنامه‌ای به نام "تداوی با مشاهده مستقیم" (DOS) انجام می‌شود که در آن یک مامور صحی دوزهای دوا را هر بار به مریض تحویل می‌دهد تا در همان هنگام مصرف کند.
در کشورهای که سل شایع است، نوزادان را با واکسنین به نام "ب ث ج" (BCG) (باسیل کالمت- گرن) واکسین می‌کنند زیرا این واکسین مانع از بروز اشکال شدید سل در کودکان می‌شود.
در کشورهای که سل شایع است، نوزادان را با واکسنین به نام "ب ث ج" (BCG) (باسیل کالمت- گرن) واکسین می‌کنند زیرا این واکسین مانع از بروز اشکال شدید سل در کودکان می‌شود.
ارسال یک نظر